Οριστική ανάκληση του έργου ανάπλασης από την Ακαντιά έως τη νέα μαρίνα Ρόδου από την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου!!!

Από: Δαμιανός Αθανασίου

• Μετά από εισήγηση της Διαχειριστικής Αρχής ο περιφερειάρχης ανεκάλεσε τη χρηματοδότηση μέσω ΕΣΠΑ καθώς το έργο κρίθηκε «μη λειτουργικό» • Σοβαρό πλήγμα για τον Δήμο Ρόδου που πλέον καλείται να διαχειριστεί τις συνέπειες

Το έργο «Ανάπλαση και κυκλοφοριακές ρυθμίσεις από το λιμάνι Ακαντιάς ως τη Νέα Μαρίνα Ρόδου» υπήρξε το πιο προβεβλημένο, αλλά και το πιο ταλαιπωρημένο εγχείρημα στο παράκτιο μέτωπο της πόλης.
Η «δημοκρατική» το χαρακτήρισε «γεφύρι της Άρτας» ήδη από τις πρώτες μεγάλες καθυστερήσεις, καθώς οι διαδοχικές παρατάσεις παρήγαγαν μόνο νέα χρονοδιαγράμματα και όχι αποτέλεσμα στο πεδίο.
Στις 21 Αυγούστου 2025, η τελευταία προθεσμία εξέπνευσε χωρίς ολοκλήρωση και χωρίς να έχει ζητηθεί νέα παράταση, με την τουριστική πόλη να συνεχίζει να «υποδέχεται» επισκέπτες μέσα σε σκόνη, λαμαρίνες και εργοτάξια κατά μήκος της οδού Αυστραλίας, από την Ακαντιά μέχρι τη μαρίνα.
Το αποτύπωμα αυτής της αποτυχίας δεν είναι μόνο αισθητικό και λειτουργικό. Είναι πλέον και θεσμικό: η Διαχειριστική Αρχή εισηγήθηκε την ανάκληση της ένταξης και ο περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου υπέγραψε την απόφαση ανάκλησης, κρίνοντας το έργο μη λειτουργικό κατά τον έλεγχο επιτόπιας επαλήθευσης.

Το χρονικό των προθεσμιών που εξαντλήθηκαν
Η σύμβαση υπογράφηκε στις 22 Δεκεμβρίου 2021 με συμβατικό χρόνο περαίωσης 24 μήνες. Στις 19 Δεκεμβρίου 2023 το δημοτικό συμβούλιο ενέκρινε παράταση έως 21 Σεπτεμβρίου 2024, με ταυτόχρονη έγκριση του 1ου Ανακεφαλαιωτικού Πίνακα Εργασιών, ο οποίος ανέβασε τη δαπάνη στα 3.282.113 ευρώ (με ΦΠΑ), αυξημένη κατά 15% σε σχέση με τη σύμβαση.
Ακολούθησε νέο αίτημα και θετική γνώμη της Διαχειριστικής Αρχής για παράταση έως 21 Μαΐου 2025, ενώ η τελευταία παράταση μετέθεσε την ολοκλήρωση για τις 21 Αυγούστου 2025.
Παρά ταύτα, το έργο δεν ολοκληρώθηκε, ούτε ζητήθηκε νέα παράταση, παρότι κρίσιμες εκκρεμότητες παρέμεναν, από τα ανατολικά πεζοδρόμια και τον ποδηλατόδρομο μέχρι τον κυκλικό κόμβο στη Μακρυγιάννη και τη σήμανση – σηματοδότηση.
Στο μεσοδιάστημα, ο ανάδοχος επικαλέστηκε εμπόδια όπως η καθυστέρηση στη χάραξη και κατασκευή του σπονδυλωτού αγωγού ομβρίων εντός της ζώνης της μαρίνας και η μη απελευθέρωση του χώρου ανατολικά των Σφαγείων από εγκαταλελειμμένα σκάφη και press containers, καθώς και απρόβλεπτες αυξήσεις ποσοτήτων και νέες τιμές μονάδος. Η εικόνα του εργοταξίου, σε συνδυασμό με την τουριστική αιχμή, πολλαπλασίασε την κοινωνική πίεση και τη δυσφήμιση για τον προορισμό.

Η κρίσιμη στροφή:η επιτόπια επαλήθευση και η εισήγηση ανάκλησης
Στις 18 Αυγούστου 2025, η Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης του Προγράμματος «Νότιο Αιγαίο» ολοκλήρωσε Οριστική Έκθεση Επιτόπιας Επαλήθευσης.
Το συμπέρασμα ήταν σαφές: το συγχρηματοδοτούμενο έργο δεν ήταν λειτουργικό. Η μη λειτουργικότητα συνιστά σοβαρή παρατυπία και παραβίαση των όρων επιλεξιμότητας, ιδίως όταν ο δικαιούχος δεν συμμορφώνεται μέσα στην τασσόμενη προθεσμία της σχετικής σύστασης. Ακολούθησε, στις 21 Αυγούστου 2025, η εισήγηση του προϊσταμένου της Διαχειριστικής Αρχής για ανάκληση της ένταξης.
Παραθέτουμε αυτούσιο το κρίσιμο απόσπασμα της εισήγησης:
«ΕΙΣΗΓΟΥΜΑΣΤΕ
Την Ανάκληση της Πράξης «Ανάπλαση και κυκλοφοριακές ρυθμίσεις από το Λιμάνι Ακαντιάς ως τη Νέα Μαρίνα Ρόδου», με κωδικό ΟΠΣ 5035552, με δικαιούχο τον «ΔΗΜΟ ΡΟΔΟΥ», επιλέξιμη δημόσια δαπάνη 516.468,236 και συνολική δημόσια δαπάνη 3.720.513,006, η οποία χρηματοδοτείται από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Νότιο Αιγαίο», τον Άξονα Προτεραιότητας «Αειφορική ανάπτυξη και διαχείριση των πόρων» και την Επενδυτική Προτεραιότητα «Ανάληψη δράσης για τη βελτίωση του αστικού περιβάλλοντος, την ανάπλαση των πόλεων, την αναζωογόνηση και την απολύμανση των υποβαθμισμένων περιβαλλοντικά εκτάσεων (συμπεριλαμβανομένων των προς ανασυγκρότηση περιοχών), τη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και την προώθηση μέτρων για τον περιορισμό του θορύβου» διότι κατά τη διενέργεια επιτόπιας επαλήθευσης διαπιστώθηκε η μη λειτουργικότητα του συγχρηματοδοτούμενου έργου, γεγονός που συνιστά σοβαρή παρατυπία και παραβίαση των όρων επιλεξιμότητας και ο δικαιούχος δε συμμορφώθηκε εντός της προθεσμίας που τέθηκε στη σχετική σύσταση.
Επιπλέον, και επειδή βρισκόμαστε στη φάση κλεισίματος του Επιχειρησιακού Προγράμματος Νοτίου Αιγαίου 2014-2020 και η εν λόγω πράξη έχει επιλέξιμες δαπάνες ποσό 495.336,21€ σε προϋπολογισμό σύμβασης 4.674.625,39€, δεν κρίνεται σκόπιμο για διαχειριστικούς λόγους να δηλωθεί στην Τελική Έκθεση Υλοποίησης του Προγράμματος ως ημιτελής πράξη.
Ο ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΣ
ΤΗΣ ΕΥΔ ΑΝΤΩΝΗΣ ΒΟΥΤΣΙΝΟΣ»

Η απόφαση ανάκλησης της ένταξης από τον Περιφερειάρχη
Κατόπιν της εισήγησης, εκδόθηκε η απόφαση ανάκλησης από τον Περιφερειάρχη Νοτίου Αιγαίου. Η πράξη αναφέρει ρητά ότι η ανάπλαση Ακαντιάς–Νέας Μαρίνας, με κωδικό ΟΠΣ 5035552 και δικαιούχο τον Δήμο Ρόδου, ανακαλείται από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Νότιο Αιγαίο», λόγω μη λειτουργικότητας του έργου κατά την επιτόπια επαλήθευση και μη συμμόρφωσης του δικαιούχου εντός προθεσμίας. Παρατίθεται αυτούσιο το απόσπασμα της απόφασης:
«ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ
Την Ανάκληση της Πράξης «Ανάπλαση και κυκλοφοριακές ρυθμίσεις από το Λιμάνι Ακαντιάς ως τη Νέα Μαρίνα Ρόδου», με κωδικό ΟΠΣ 5035552, με δικαιούχο τον «ΔΗΜΟ ΡΟΔΟΥ», επιλέξιμη δημόσια δαπάνη 516.468,236 και συνολική δημόσια δαπάνη 3.720.513,006, η οποία χρηματοδοτείται από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Νότιο Αιγαίο», τον Άξονα Προτεραιότητας «Αειφορική ανάπτυξη και διαχείριση των πόρων» και την Επενδυτική Προτεραιότητα «Ανάληψη δράσης για τη βελτίωση του αστικού περιβάλλοντος, την ανάπλαση των πόλεων, την αναζωογόνηση και την απολύμανση των υποβαθμισμένων περιβαλλοντικά εκτάσεων (συμπεριλαμβανομένων των προς ανασυγκρότηση περιοχών), τη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και την προώθηση μέτρων για τον περιορισμό του θορύβου» διότι κατά τη διενέργεια επιτόπιας επαλήθευσης διαπιστώθηκε η μη λειτουργικότητα του συγχρηματοδοτούμενου έργου, γεγονός που συνιστά σοβαρή παρατυπία και παραβίαση των όρων επιλεξιμότητας και ο δικαιούχος δε συμμορφώθηκε εντός της προθεσμίας που τέθηκε στη σχετική σύσταση.
Επιπλέον, και επειδή βρισκόμαστε στη φάση κλεισίματος του Επιχειρησιακού Προγράμματος Νοτίου Αιγαίου 2014-2020 και η εν λόγω πράξη έχει επιλέξιμες δαπάνες ποσού 495.336,21€ σε προϋπολογισμό σύμβασης 4.674.625,39€, δεν κρίνεται σκόπιμο για διαχειριστικούς λόγους να δηλωθεί στην Τελική Έκθεση Υλοποίησης του Προγράμματος ως ημιτελής πράξη, αφού δεν διαφαίνεται η εξασφάλιση της λειτουργικότητάς της εντός των χρονικών ορίων που υπάρχουν από τους Κανονισμούς.
Ο ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΡΧΗΣ
ΓΕΩΡΓΙΟΣ
ΧΑΤΖΗΜΑΡΚΟΣ»

Τι σημαίνει «μη λειτουργικό έργο» και γιατί οδηγεί σε ανάκληση
Στη γλώσσα της διαχείρισης συγχρηματοδοτούμενων πράξεων, «μη λειτουργικό» είναι το έργο που, κατά τον χρόνο ελέγχου, δεν επιτελεί τον δηλωθέντα σκοπό του, δεν είναι σε θέση να παραδοθεί και να χρησιμοποιηθεί από το κοινό, ή δεν πληροί τα συμφωνηθέντα ορόσημα ώστε να θεωρείται ολοκληρωμένο βάσει των κανονισμών.
Η διαπίστωση αυτή σε προχωρημένη φάση του κύκλου (βρισκόμαστε στο κλείσιμο του ΕΠ 2014–2020) καθιστά εξαιρετικά πιθανή την απένταξη, καθώς η Αρχή οφείλει να προστατεύσει την κανονικότητα δαπανών και να αποφύγει την καταγραφή ημιτελών πράξεων στην Τελική Έκθεση Υλοποίησης.
Η οικονομική διάσταση: από την εκτίναξη δαπανών στην απώλεια συγχρηματοδότησης
Το έργο ξεκίνησε με προϋπολογισμό μελέτης περί τα 4 εκατ. ευρώ με ΦΠΑ, με επιλέξιμη δαπάνη που είχε αρχικά τεθεί στα 2 εκατ. ευρώ για συγχρηματοδότηση. Με τον 1ο ΑΠΕ καταγράφηκε αύξηση 15% και ο προϋπολογισμός της εργολαβίας αναμορφώθηκε στα 3.282.113 ευρώ με ΦΠΑ.
Στο επίπεδο του ΕΣΠΑ, η απόφαση εισήγησης–ανάκλησης αναφέρει επιλέξιμη δημόσια δαπάνη 516.468,236 ευρώ και συνολική δημόσια δαπάνη 3.720.513,006 ευρώ. Επιπλέον, τεκμηριώνεται ότι οι επιλέξιμες δαπάνες που είχαν καταχωριστεί ανέρχονταν σε 495.336,21 ευρώ επί προϋπολογισμού σύμβασης 4.674.625,39 ευρώ, στοιχείο που ενίσχυσε την κρίση ότι δεν είναι σκόπιμη η δήλωση της πράξης ως «ημιτελούς» κατά το κλείσιμο.
Η δημοσιονομική συνέπεια για τον Δήμο είναι διπλή: απώλεια συγχρηματοδότησης και μετακύλιση βάρους στους ίδιους πόρους, αλλά και κίνδυνος για περαιτέρω διορθώσεις αν δεν αποκατασταθεί η κανονικότητα.

Οι τεχνικές και διοικητικές αιτίες που «στράβωσαν» το έργο
Τα εμπόδια που επικαλέστηκε ο ανάδοχος ήταν συγκεκριμένα: αλλαγές στη διέλευση του σπονδυλωτού αγωγού ομβρίων στη ζώνη της μαρίνας, αντικατάσταση αγωγών ύδρευσης που δεν είχαν προβλεφθεί, δυσκολίες απομάκρυνσης εγκαταλελειμμένων σκαφών και press containers ανατολικά των Σφαγείων, αλλά και αυξήσεις ποσοτήτων–νέες τιμές μονάδος.
Επιπλέον, η εκκρεμής υπόθεση της μαρίνας ενώπιον του ΣτΕ, όπως επισημάνθηκε σε σχετική αλληλογραφία προς τον Δήμο, δημιούργησε επιπλέον αβεβαιότητα ως προς τη διαθεσιμότητα ζωνών εργασίας.
Όμως, ένα ώριμο έργο οφείλει να διαθέτει σαφή διαχείριση ρίσκων, ρεαλιστικά χρονοδιαγράμματα και ισχυρό συντονισμό μεταξύ Δήμου, αναδόχου, λιμενικών και τουριστικών αρχών. Εδώ, ο συντονισμός δεν λειτούργησε, οι επιμέρους δυσκολίες αθροίστηκαν και η τελική ημερομηνία παρέμεινε ανελαστική λόγω του κλεισίματος του Προγράμματος.
Η εικόνα της πόλης: από «έργο προτεραιότητας» σε δημόσια ταλαιπωρία
Για πολλούς μήνες, το οδικό τόξο από την Ακαντιά μέχρι την είσοδο της Νέας Μαρίνας λειτούργησε ως μια ατελείωτη εργοταξιακή ζώνη. Η κεντρική νησίδα και ο φωτισμός ολοκληρώθηκαν σε τμήματα, όπως και τμήματα πεζοδρομίων και η οδοποιία της οδού Αυστραλίας, αλλά τα ανατολικά πεζοδρόμια, ο ποδηλατόδρομος, ο κόμβος στη Μακρυγιάννη και οι τελικές ηλεκτρομηχανολογικές–σήμανσης εργασίες έμειναν μετέωρα.
Το αποτέλεσμα ήταν ταλαιπωρία για οδηγούς και πεζούς, πληγώνοντας την εικόνα ενός κορυφαίου τουριστικού προορισμού εν μέσω σεζόν.

Πολιτική ευθύνη χωρίς πολιτικό κόστος;
Η δημοτική αρχή είχε διαβεβαιώσει ότι το έργο θα ολοκληρωνόταν το φθινόπωρο του 2024, ενώ οι αποφάσεις για τις παρατάσεις είχαν ληφθεί με ευρεία αποδοχή. Η κατάληξη όμως, με απώλεια της ένταξης και της συγχρηματοδότησης, δεν αφήνει περιθώρια ωραιοποίησης.
Η πολιτική ευθύνη αφορά τον συνολικό σχεδιασμό, τη διαχείριση των κινδύνων, την τήρηση των δεσμεύσεων έναντι της Διαχειριστικής Αρχής και, κυρίως, την προστασία της αστικής εικόνας και της τουριστικής φήμης της Ρόδου.
Η κοινωνία δεν αξιώνει θαύματα, απαιτεί συνέπεια και αποτελεσματικότητα, ιδίως όταν η μη τήρηση των οροσήμων παράγει απτά κόστη.
Τι ακολουθεί τώρα: σενάρια και προϋποθέσεις επανεκκίνησης
Η ανάκληση της ένταξης δεν σημαίνει ότι το εργοτάξιο θα μείνει για πάντα στο ίδιο σημείο. Σημαίνει όμως ότι, για να υπάρξει επανεκκίνηση με δημόσια χρηματοδότηση, πρέπει να πληρωθούν αυστηρές προϋποθέσεις: επαναπρογραμματισμός, εξασφάλιση νέων πόρων, επικαιροποίηση μελέτης όπου χρειάζεται, απομάκρυνση όλων των διοικητικών–χωροταξικών εμποδίων και ένα ρεαλιστικό, δεσμευτικό χρονοδιάγραμμα με σαφή κατανομή ευθυνών.
Διαφορετικά, ο Δήμος θα επωμιστεί το πλήρες οικονομικό βάρος, με κόστος ευκαιρίας για άλλα κρίσιμα έργα.
Η ουσία του μηνύματος των αποφάσεων
Το μήνυμα της Διαχειριστικής Αρχής και της Περιφέρειας είναι διττό: πρώτον, ότι η συμμόρφωση στους κανόνες και τα ορόσημα των συγχρηματοδοτούμενων έργων δεν είναι τυπική διαδικασία αλλά ουσιώδης υποχρέωση. Δεύτερον, ότι στο κλείσιμο ενός Προγράμματος δεν υπάρχει χρόνος για νέες «αστοχίες».
Όταν το έργο δεν μπορεί να καταστεί λειτουργικό εντός των προβλεπομένων χρονικών ορίων, η ανάκληση είναι μονόδρομος για την προστασία της κανονικότητας δαπανών.
Η 21η Αυγούστου 2025 θα μείνει ως ημερομηνία οδυνηρού απολογισμού για τη Ρόδο. Η ανάπλαση στο μέτωπο Ακαντιάς–Νέας Μαρίνας δεν είναι απλώς ένα έργο που «άργησε».
Είναι το σύμβολο μιας συστημικής αποτυχίας, όπου οι τεχνικές δυσκολίες συνάντησαν διοικητικές αστοχίες και πολιτικές υπεραισιοδοξίες, με αποτέλεσμα την απώλεια χρηματοδότησης και την έκθεση της πόλης.
Από εδώ και πέρα, ζητούμενο δεν είναι οι διακηρύξεις αλλά το συγκεκριμένο σχέδιο αποκατάστασης: καθαρή λύση για το εργοτάξιο, χρηματοδοτικός φάκελος που στέκει, ορατό χρονοδιάγραμμα και λογοδοσία.
Μόνο έτσι το «γεφύρι της Άρτας» της Ρόδου θα πάψει να βαραίνει την πόλη και θα μετατραπεί επιτέλους σε ολοκληρωμένο δημόσιο έργο που θα υπηρετεί τους κατοίκους και τους επισκέπτες της.

 Πηγή:www.dimokratiki.gr