Άρθρο του Βασίλη Τσιαλιαμάνη
Το τελευταίο διάστημα, η είδηση για το κλείσιμο δεκάδων καταστημάτων των Ελληνικών Ταχυδρομείων (ΕΛΤΑ) σε όλη τη χώρα έχει προκαλέσει εύλογες αντιδράσεις, ιδιαίτερα στις τοπικές κοινωνίες της περιφέρειας. Οι αποφάσεις αυτές, που παρουσιάζονται ως μέρος μιας ευρύτερης “αναδιάρθρωσης” με στόχο την εξυγίανση και τον εκσυγχρονισμό του οργανισμού, αγνοούν σε μεγάλο βαθμό την κοινωνική διάσταση του ρόλου που επιτελούν τα ΕΛΤΑ. Διότι, στην πραγματικότητα, τα ταχυδρομεία δεν είναι απλώς ένας ακόμη επιχειρηματικός φορέας. Είναι ένας κρίκος κοινωνικής συνοχής, ένα σημείο επαφής του κράτους με τον πολίτη, ιδίως εκεί όπου οι υποδομές και οι υπηρεσίες σπανίζουν.
Ο φιλελευθερισμός, στον οποίο συχνά γίνεται επίκληση, δεν σημαίνει να κλείσουμε κάθε δημόσια επιχείρηση ή να αξιολογούμε την ύπαρξή της αποκλειστικά με λογιστικά κριτήρια. Σημαίνει, πρωτίστως, να λειτουργούν οι θεσμοί με διαφάνεια, αποδοτικότητα και σεβασμό προς την κοινωνία. Τα ΕΛΤΑ δεν είναι ζημιογόνα απλώς επειδή έχουν κόστος λειτουργίας· είναι δημόσια υπηρεσία που εξυπηρετεί καθημερινά πολίτες οι οποίοι δεν έχουν άλλη επιλογή. Για τους ηλικιωμένους, τους κατοίκους απομακρυσμένων χωριών, για όσους δεν έχουν πρόσβαση ή εξοικείωση με τις ψηφιακές εφαρμογές, το ταχυδρομείο παραμένει ζωτικής σημασίας.
Η επιχειρηματολογία ότι τα ΕΛΤΑ “κοστίζουν στους φορολογούμενους” είναι επικίνδυνα απλουστευτική. Με την ίδια λογική, θα μπορούσε κάποιος να υποστηρίξει πως πρέπει να κλείσουν πυροσβεστικοί σταθμοί ή αγροτικά ιατρεία επειδή δεν αποφέρουν έσοδα. Η κοινωνία, όμως, δεν μετριέται μόνο σε ισολογισμούς. Ο ρόλος του κράτους είναι να εγγυάται την ισότιμη πρόσβαση στις υπηρεσίες, ακόμα κι αν αυτές δεν είναι κερδοφόρες. Αντιθέτως, η απουσία τέτοιων δομών δημιουργεί ανισότητες, περιθωριοποιεί ευάλωτες ομάδες και αποδυναμώνει το κοινωνικό κράτος.
Η τεχνολογία μπορεί να προσφέρει λύσεις, αλλά δεν μπορεί να υποκαταστήσει τον ανθρώπινο παράγοντα. Η ψηφιακή μετάβαση είναι αναγκαία, ωστόσο απαιτεί χρόνο, εκπαίδευση και κυρίως σεβασμό στις ανάγκες εκείνων που δεν μπορούν να την ακολουθήσουν με τον ίδιο ρυθμό. Το να κλείνεις τα φυσικά καταστήματα των ΕΛΤΑ στο όνομα της “ψηφιακής εποχής” δεν είναι πρόοδος· είναι κοινωνική οπισθοδρόμηση.
Η Ελλάδα των νησιών, των ορεινών χωριών και των απομονωμένων κοινοτήτων χρειάζεται τα ΕΛΤΑ όχι μόνο για να στείλει ένα γράμμα ή ένα δέμα, αλλά για να διατηρήσει μια στοιχειώδη σύνδεση με το κράτος. Ο υπάλληλος του ταχυδρομείου γνωρίζει τους ανθρώπους με το μικρό τους όνομα, φέρνει τη σύνταξη στον ηλικιωμένο, εξυπηρετεί εκείνον που δεν έχει τραπεζικό λογαριασμό ή πρόσβαση στο διαδίκτυο. Αυτή η σχέση εμπιστοσύνης δεν αποτυπώνεται σε κανένα οικονομικό διάγραμμα, αλλά είναι ανεκτίμητη.
Η αναδιάρθρωση των ΕΛΤΑ χρειάζεται σχέδιο, όχι απλή λογιστική αφαίρεση. Ναι, ο οργανισμός πρέπει να εκσυγχρονιστεί, να αξιοποιήσει την τεχνολογία, να μειώσει γραφειοκρατία και σπατάλες. Όμως αυτό πρέπει να γίνει με κοινωνικά κριτήρια, με σεβασμό στους πολίτες που εξυπηρετεί. Γιατί πάνω από τους αριθμούς, τις ισορροπίες και τα κόστη, βρίσκεται πάντα ο άνθρωπος – και αυτός είναι που δίνει τελικά νόημα σε κάθε δημόσια υπηρεσία.
Πηγή:www.dimokratiki.gr
